Büyük Britanya, Birleşik Krallık ve İngiltere isimlendirmelerini pek çok insan birbirine karıştırır. Bu yüzden bölgeleri tanımaya başlamadan önce belki de en doğrusu bu isimlendirmeleri doğru öğrenmek olacaktır. İngiltere, Birleşik Krallık’ı oluşturan 4 bölgeden biridir.Diğer üç bölge ise İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda’dır. Bunların her biri aynı devlet çatısı altında bulunan ayrı birer ülkedir ve kendilerine ait bayrakları vardır.
Birleşik Krallık’ın yaklaşık %85’ini oluşturan ülke İngiltere’dir. Uzak doğu ve Afrika’dan göç edenlerin yerleşmek çoğunlukla İngiltere’yi seçmesi, başkenti olan Londra’yı diğer şehirlere göre daha kozmopolit hale getirmiştir. Zira Birleşik Krallık’ı oluşturan her ülkenin kendi başkenti ve İngiltere dışında her ülkenin bir de kendine ait lokal parlamentosu vardır.
Birleşik krallık (United Kingdom) dört ayrı ülkeyi bir tek devlet çatısı altında birleştiren bir “union”’dır. Bu ülkeler İngiltere, Wales, İskoçya ve –her ne kadar şu an büyük bölümü bağımsız olsa da- İrlanda’dır. Aşağıdaki haritalar işimizi daha da kolaylaştıracak:
BİRLEŞİK KRALLIK (UNITED KINGDOM)
İngiltere’nin başkenti Londra; İskoçya’nın başkenti Edinburgh; Wales’in başkenti Cardiff; son ülke olan Kuzey İrlanda’nın başkenti ise Belfast’tır. Birleşik Krallık’ın başkenti Londra’dır. Union Jack olarak tanınan Birleşik Krallık bayrağı dört ülkeyi birden temsil eder.
Kısaca Birleşik Krallık Tarihi
Yüzyıllardır devam eden güçlü bir imparatorluğu temsil etmekte olan bu devlet varoluşundan bu yana sanatın, tarihin ve eğitimin dünyadaki başkenti olarak kabul edilmiştir. Öyle ki İngiltere halen dünyanın en güzel ve görkemli mimarisi, UNESCO tarafından “Dünya mirası” olarak korunan sayısız yapısı ve bölgesi ile dünyanın en ünlü iki üniversitesi olan Oxford ve Cambridge üniversitelerine ev sahipliği yapıyor.
Tarihçiler tarafından genellikle üç ya da dört periyod halinde incelenen İngiliz tarihinin ilk periyodu milattan önce 4000 yılında insanların İngiltere’ye girişi ile 1066 yılındaki Norman fethine kadardır. Bu zamanlarda yaşayan insanlar yazılı hiç birşey bırakamamış ancak defin odaları, elleriyle işledikleri sanat eserleri ve dev anıtlar bırakmışlardır. Bu döneme ait dünyaca ünlü kalıntı da Stonehenge’dir. Şimdiye kadar neden inşa edildiği çözülememiştir ancak bir Druid tapınağı ya da astronomik bir takvim hesaplayıcı olduğu düşünülmektedir.
20. yüzyılda iki büyük dünya savaşı atlatan İngiltere inanılmaz bir sosyal değişime girdi. Savaşın ülkeye dayattığı ağır ekonomik sonuçlar o zamanın başbakanı olan Churchill’in iktidardan indirilmesine ve işçi hükümetinin kurulmasına; elektrik, gaz, su ve sağlık gibi pek çok hizmetin ulusallaştırılmasına neden oldu. Ülkenin kendini yenilemesi uzun yıllar aldı. Bu sırada insanlar arasında büyüyen bir moda çılgınlığı mini etekleri ve Tweegy tarzı yaşamı sokmuştu İngiltere’ye. Dünyanın belki de gelmiş geçmiş en popüler grubu olan The Beatles’ın da bu ülkede doğmasından sonra İngiltere uzunca bir süre ve hala “Dünyanın en iyi müziğinin çıktığı yer” diye anılacaktı.
İngiltere müziği, modası, sanatta yarattığı farklılıkla her zaman dünyanın ilgisini çeken; verdiği yüksek öğrenimin kalitesiyle de adından söz ettiren bir yer olmaya daha uzun yıllar devam edecek gibi görünüyor.
İNGİLTERE
İngiltere Büyük Britanya’nın güney kısmını oluşturur. Bir ada ülkesidir ve aynı zamanda Birleşik Krallık’ın bir parçasıdır. İngiltere Büyük Britanya ve Birleşik Krallık’ın en büyük ülkesidir. Birleşik Krallık nüfusunun %84’ü İngiltere’de yaşar. İngiltere’nin sadece kendisi için çalışan bir parlamentosu ya da hükümeti yoktur. Büyük Britanya’da politik birliğin kurulduğu yıl olan 1707’den beri de olmamıştır.
İngiltere Fransa’dan sadece 35 km uzaklıktadır ve şimdi English Channel’dan geçen bir tünelle birbirine bağlanmışlardır. İngiltere’nin güneyi büyük ölçüde deniz seviyesinden çok da yüksek olmayan, küçük tepelerin ve tarım alanlarının bulunduğu bir alanken kuzeyi dağlık ve bozkırlardan oluşan bir arazidir. İngiltere’nin toplam yüzölçümü ise 130.410 km²’dir.
İngiltere, Londra Kraliyet Ailesi’nin yaşadığı yerdir. Kraliyet dışında İngiltere’nin dünyaca tanınan başka neleri vardır sorusuna ise şu yanıtlar veriliyor: David Beckham, Fisd and Chips, Big Ben, kırmızı otobüsler, siyah taksiler, Oasis, Blur, The Beatles, Londra ve çay. Bu listeye daha neler eklenebilir?
Muhtemelen; uzun tarihi, kaleleri ve tarihi, görkemli yapıları –hala Kraliyer Ailesi’nce kullanılmakta olan en eski kraliyet yapısı olan Windsor Kalesi, Oxford, Cambridge ve London üniversiteleri; antik Stonehenge, Robin Hood, Phil Collins, Rolling Stones, David Bowie, Queen ve Interpol; William Shakespeare, ve eserleri Hamlet, Othello, Romeo&Juliet; yağmur, kahvaltılar, Stilton, Cheshire, double Gloucester, red Leicester ve cheddar gibi lezzetli peynirler, kremalar ve tabii ki publar.
Uluslararası anketlerde ise İngiliz dendiğinde akla gelen ilk şeylerin şunlar olduğu saptanmış: Bira, dürüstlük, İngiliz Bulldog, Kraliyet Ailesi, kriket ve yağmur.
Dünyaca ünlü Wimbledon Tenis Turnuvası’na da yine İngiltere ev sahipliği yapmaktadır.
İngiltere sınırları içinde kalan şehirler ise şunlardır: New Castle, Sunderland, Carlisle, Gateshead, Durham, Middlesbrough, Lancaster, Harrogate, York, Leeds, Blackpool, Preston, Bradford, Bolton, Manchester, Oldham, Sheffield, Stockport, Liverpool, Lincoln, Derby, Nottingham, Stoke-on-Trent, Walsall, Wolverhampton, Peterborough, Nowich, Leicester, Northampton, Birmingham, Coventry, Cambridge, Ipswich, Luton, Hereford, Worcester, Milton Keynes, Londra, Oxford, Gloucester, Swindon, Southend-on-Sea, Folkestone, Canterbury, Brighton, Reading, Bristol, Bath, Sallsbury, Exeter, Plymouth, Truro, Bournemouth, Portsmouth, Poole.
WALES (GALLER)
Wales, kuzey batı Avrupa’da bulunan bölgedir; Büyük Britanya’nın bir parçası ve Birleşik Krallık’taki bir ada ülkesidir. Wales Büyük Britanya’nın batı yakasında kalan, dağlık bir ülkedir ve başkenti Cardiff’tir. Teknik olarak Wales bir Prenslik’tir. Geleneksel olarak Wales Prensi İngiliz Kraliyer Ailesi’nin hayatta olan en büyük oğludur.
Wales İngiliz Kralı I. Edward’ın1282’deki fethinden beri politik olarak bağımsız değildir. 1999’a kadar Wales Londra’dan direk olarak yönetildi. Bu yıldan sonra National Assembly of Wales olarak adlandırılan ilk seçimleri gerçekleşti ve sınırlı domestic yetkilere sahip oldular; ancak yasa yapma hakları hala yok. Welsh olarak tanınan Wales halkının ulusal sporu ise Rugby’dir.
Bu ülke Richard Burton, Anthony Hopkins, Catherine Zeta Jones gibi harika aktörleri ve Celtic geleneklerinden kalan ve ülkenin bayrağında da bulunan Kırmızı Ejderha (Red Dragon) ile tanınır. Ünlü markası Laura Ashley ve dünyanın tepe noktasına ismini veren ünlü keşifçi Sir George Everest de Wales’in ününe ün katmaktadır.
İSKOÇYA
İskoçya Avrupa’nın kuzey batısında bulunan, Büyük Britanya’nın ve aynı zamanda Birleşik Krallık’ın da parçası olan bir ada ülkesidir. İskoçya güney sınırında yer alan İngiltere, doğusunda Kuzey Buz Denizi ve batısında yer alan Atlantik Okyanusu ile çevrilidir. Başkenti Edinburgh’dur. İskoçya kuzeyden güneye 3 ana bölgeye ayrılmıştır: Dağlık bir bölge olan Highlands, deniz seviyesine yakın olan Central Belt ve tepelik bir araziden oluşan Southern Uplands’dir. İskoçya nüfusunun büyük çoğunluğu Edinburgh, Glasgow ve Stirling gibi en önemli şehirlerin bulunduğu Central Belts bölgesinde yaşamaktadır.
1999’da 300 yıldan beri ilk kez oluşturulan İskoç Parlamentosu açıldı. İskoç Parlamentosu sosyal çalışma servisleri, sağlık, hükümet ve eğitimden sorumlu. 700 km²’nin üzerinde olan temiz göllerinin en ünlüsü Loch Ness’tir. Bu gölün derinliklerinde gizemli bir canavarın yaşadığına inanılır. Her yıl yüzlerce insan yerel hakın Nessie adını taktığı canavarı gözlemlemek ve onu bir kere olsun görebilmek için İskoçya’ya geliyor.
İskoçya’nın ünü bunlarla sınırlı değil tabii. Ünlü İskoç eteği, viskisi, ortaçağda inşa edilmiş olan kaleleri, Haggis denen geleneksel yemeği, gaydası, William Wallace’ı, telefonu icat eden Graham Bell’i, penisilini keşfeden Alexander Fleming’i ve yine her yıl dünyadan tiyatro tutkunlarını çeken Edinburgh Tiaytro Festivali; Sean Connery, David Hume, Wet Wet Wet, Travis ve Simple Minds bunlara ekleyebileceklerimiz.
İskoçya’nın ulusal hayvanı Unicorn’dur. Ülkede İngilizce, İskoçça ve Galce olmak üzere üç dil konuşulur.
KUZEY İRLANDA
Birleşik Krallık’ın bir parçası olan Kuzey İrlanda, İrlanda’nın kuzey doğusunda uzanan 14.139 km²’lik bir alanı kapsar. Ki bu da toplam ada büyüklüğünün 1/6’sıdır. Bütün İrlanda 1801 yılında Birleşik Krallık’a katıldığında topluluğun resmi ismi “United Kingdom of Great Britain and Ireland” idi. İç savaşın ardından İrlanda 1921’de cumhuriyet oldu. Ancak Britanya İrlanda’yla yaptığı pazarlıklar sonucunda kuzey doğu İrlanda’da kalan bazı yerleri korudular. Bugün bu bölge Kuzey İrlanda ya da Ulster olarak; adanın güney kısmı ise İrlanda Cumhuriyeti yada Eire olarak bilinmektedir.
Ünlü İrlanda bira fabrikaları arasında Guiness, Smithwicks (Kilkenny) ve Harp Lager bulunmaktadır. Talihsiz bir yolculuğa çıkmış olan Titanic gemisi ise bu ülkenin başkent, olan Belfast’ta inşa edilmiştir. Kuzey İrlanda’nın diğer şehirleri ise Derry, Newry, Armagh ve Lisburn’dur.
Kuzey İrlanda’nın idari bölgeleri 6 kontluğa ayrılmıştır: Antrim Kontluğu, Armagh Kontluğu, Down Kontluğu, Fermanagh Kontluğu, Londonderry Kontluğu ve Tyrone Kontluğu. Kuzey İrlanda’da üç dil konuşulmaktadır: İngilizce, İrlandaca ve Ulster iskoçça.
İngiltere’de Yaşam
İngiltere’de insanların büyük bölümü şehirlerde yaşamaktadır. Büyük kentlerde yaşayanlar genellikle “flat” olarak adlandırılan apartman dairelerini tercih etmektedir. Yaşam şartlarına göre İngiltere’de harcanan paranın miktarına değişmektedir. Buna göre İngiltere’nin en pahalı bölgesi Londra ve güneydoğu İngiltere’dir. Kuzeye gidildikçe hayatın ucuzladığını söylemek yanlış olmaz.
İngiltere’nin para birimi pound sterling’dir ve 100 pence’den oluşur (100p=1 pound sterling). Bozuk paralar 1p, 2p, 5p, 10p, 20p, 50p, ₤1 ve 2₤’dir. En çok kullanılan banknotlar ise 5₤, 10₤ ve 20₤’dir. Bu rakamların bir şey ifade edebilmesi için bir kaç örnek verelim: İngiltere’de şu anda süt 0.40 ₤, 6 adet yumurta 1.45₤, margarin 1.22₤, bir kutu coca-cola 0.60₤, ekmek 1.37₤, bir kilo şeker 0.79₤, gazete 0.50₤, şampuan 3.19₤’dir.
İngiliz aile yaşamı 20. yüzyılın ortalarından beri büyük bir değişim içinde. İngiltere’de 18 -29 yaş arası insanların yalnız yaşama oranı her geçen gün artıyor ki bu 50 yıl önce kabul edilemez bir şeydi. Geçmiş yıllarda, bir kere evlenen insanlar hayatları boyunca evli kalırlardı ve boşanmak oldukça zor, pahalı ve uzun zaman alan bir sonuçtu.. Bugün İngilizlerin aile hayatına bakış açıları değişmiştir ve 20 -30 yaş arası gençler evlenmeden beraber yaşamayı tercih etmektedir.
İngilizler’in boş zamanlarında yaptığı ilk şey alışveriştir desek yanlış olmaz. Öyle ki İngiltere’de harcanan paranın %37’si bu yolla ceplerinden çıkıyor. Pek çok şehirde ana alışveriş noktası olan caddeler “High Street” olarak adlandırılmıştır. Yine pek çok mağaza ve dükkan haftanın 6 – 7 günü açıktır.
Geleneksel İngiliz mutfağının vazgeçilmezleri kırmızı et, kuzu eti, domuz eti, tavuk ile balıktır ve bunlarla hazırlanan yemekler hemen her zaman patatesle birlikte servis edilir. İngiltere’de yenen en tipik yemeklerin içinde sandviç, balık-cips, turta, trifle ve ızgaralardır. Bazı geleneksel yemeklerinin ise Bubble & Squeak ya da Toad-in-the-Hole gibi ilginç isimleri vardır.
Sportif aktiviteleriyle de ünlü olan İngiltere’nin ulusal sporu dünyanın büyük bölümü tarafından futbol olarak bilinse de krikettir. Bunların dışında popüler olan sporlar ise tenis, golf, polo ve rugby’dir. İngiltere’nin dünya çapında taraftar kitlesine sahip popüler takımları ise Manchester United, Arsenal ve Liverpool’dur.